سیم بکسل آسانسور وظیفه معلق نگه داشتن کابین و وزنه تعادل در چاه آسانسور را بر عهده دارد. در حقیقت توسط سیم بکسل، کابین بین طبقات جا به جا شده و آسانسور کار میکند. سیم بکسل از تابیده شدن تعدادی سیم حول یک هسته مرکزی تشکیل میشود. گرچه ساختار کلی آنها یکسان است اما تفاوتهایی هم با یکدیگر دارند. به همین دلیل انواع متفاوتی از آنها در بازار موجود است. سیم بکسل ها بخش مهمی از فعالیت آسانسور را رقم میزنند. سیم بکسل نگهدارنده آسانسور از یک طرف به کابین وصل است و در میانه راه به قرقره و فلکه هرزگرد در موتورخانه متصل میشود و توسط قرقره جمع و باز میگردد. سر دیگر سیم بکسل نیز به وزنه تعادل متصل میشود.
سالها پیش شخصی آلمانی با نام ژلیوس آلبرت که در معدن کار میکرد و با توجه به نوع شغلی که داشت از طنابهای معمولی برای حمل بار استفاده میکرد. او کم کم متوجه شد که این طنابها خیلی کارآمد نیستند و مدام در اثر رطوبت و اصطکاک دچار پوسیدگی و پارگی میشوند. به همین دلیل با کمک سیمهای نازک شروع به بافت نوع جدیدی از طناب کرد. آلبرت رشتههای نازک مفتول را به هم بافت و از بافتن چندباره تعدادی مفتول به هم سیمی به دست آورد که بسیار مقاوم و کششپذیر بود. این سیم بعدها و در دورههای مختلف تکامل و تنوع یافت و به سیم بکسلهای امروزی تبدیل شد.
در این مقاله قصد داریم بیشتر با سیم بکسل نگهدارنده آسانسور آشنا شویم و بدانیم چند سیم برای نگهداری آسانسور لازم است؟ پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
آشنایی با سیم بکسلها
سیم بکسل ها به منظور جابجایی کابین آسانسور استفاده میشوند و توسط نیرویی که از موتور آسانسور دریافت میکنند، موجب حرکت کابین میشوند. در ساختار کلی سیم بکسل شرکت آکرولیفت از تعدادی مفتول نازک فولادی استفاده شده است که به هم بافته شدهاند و رشته یا استرند را تشکیل میدهند. نهایتا این رشتههای بافته شده، مجددا در کنار هم و به دور یک مغزی پیچیده میشوند و سیم بکسل نهایی را میسازند. با وجود شباهتهای کلی که سیم بکسل ها به هم دارند اما به لحاظ جنس رشتهها و نحوه بافت و پیچش و مغزی آنها با هم تفاوت هایی بین آنها وجود دارد که به همین دلیل انواع متنوعی از سیم بکسل آسانسور در بازار موجود است. در ادامه مقاله این تفاوتها را بیان کردهایم.
تفاوت های سیم بکسل ها
همانطور که در بالا اشاره کردیم سیم بکسل ها در برخی ویژگیها با هم متفاوت هستند که در ادامه هر یک را توضیح میدهیم:
۱– تفاوت در نوع بافت
در ابتدای مقاله بیان کردیم که رشتهها یا استرندها به دور مغزی تابیده میشوند. اما نحوه قرار گیری رشتهها در سیمهای مختلف، با هم متفاوت است و یکسان نمیباشد. انواع بافتها را معرفی میکنیم.
بافت سیل (seale)
تعداد مفتولهای هر ردیف که به دور مفتول مرکزی یا هسته قرار میگیرند، در این نوع بافت، مساوی است. اما قطر مفتولهای ردیف بیرونی بیشتر از قطر مفتولهای ردیفهای درونی است. به دلیل ضخیم بودن مفتولهای بیرونی این مدل دارای مقاومت سایشی بالایی هست و بیشترین کاربرد را به عنوان سیم بکسل آسانسور دارد.
گاه میتوان از این بافت به سه عدد مانند 1+9+9 نیز نام برد. این اعداد به این معناست که یک هسته به علاوه 9 رشته باریک به علاوه 9 رشته ضخیم در این بافت وجود دارد.
بافت وارینگتون (warringtom)
در مدل وارینگتون، ردیف اول رشتهها که به دور هسته قرار گرفتهاند ضخیم هستند و ردیف بیرونی از ترکیب یکی در میان رشتههای نازک و ضخیم ساخته شده است. این مدل سیم بکسل آسانسور انعطاف بیشتری نسبت به بافت سیل دارد.
پیشنهاد مقاله: آسانسور چیست؟
بافت فیلر(filler)
مدل فیلر ترکیبی از ترکیب دو بافت قبل حاصل میشود. به این صورت که دو ردیف رشته ضخیم به دور هسته پیچیده شده و فاصله خالی بین این دو ردیف با رشتههای نازکتر پر میشود . مزیت این مدل سیم بکسل آسانسور استقامت و تحمل وزن بالا در کنار انعطاف قابل قبول آن است.
بافت استاندارد(standard)
در مدل بافت استاندارد، تمام رشتههای بیرونی و درونی قطر یکسانی دارند که موجب انعطاف بالای محصول و مقاومت قابل قبول میشود. همین موضوع باعث میشود که از سیم بکسل بافت استاندارد در صنایع مختلف استفاده شود.
۲– تفاوت در جنس روکش
توجه داشته باشید که جنس همه مفتولهای مورد استفاده در ساخت سیم بکسل ها از فولاد است اما جنس روکش این مفتولها با هم متفاوت است که در ادامه آنها را معرفی میکنیم.
مفتول بدون روکش
در ساخت این نوع مفتولها از هیچگونه روکشی استفاده نشده است. به همین دلیل است که در برابر رطوبت آسیبپذیر هستند. لذا در صنایع و مشاغلی که فرسایش از طریق رطوبت اتفاق نمیافتد، مورد استفاده قرار میگیرند.
مفتول استنلس استیل
روکش استنلس استیل جزو بهترین روکشهاست که یکی از مستحکمترین سیم بکسلها را میسازد. این نوع مفتول علاوه بر رطوبت در برابر حرارت نیز مقاوم است و در صنایعی مانند ذوب آهن به کار میرود.
مفتول گالوانیزه
از عنصر روی برای پوشش این نوع مفتولها استفاده میشود و به اصطلاح گالوانیزه میگردند. چنین مفتولهایی در برابر رطوبت مقاوم هستند و در صنایع شیلات و کشتیرانی یا مناطق مرطوب مورد استفاده قرار میگیرند.
– تفاوت در جنس مغزی
همانطور که در ابتدای همین مقاله توضیح دادیم، رشتهها در سیم بکسل به دور یک مغزی پیچیده میشوند. جنس این مغزی ممکن است الیاف یا فولاد باشد که هرکدام مزایا و کاربردهای متفاوتی دارند که توضیح میدهیم.
مغزی با جنس الیاف
در ساخت سیم بکسل های کنفی، از الیاف طبیعی همچون کنف یا الیاف مصنوعی مانند پلیپروپیلین استفاده میشود. ویژگی کاربردی الیاف این است که قابلیت جذب و نگهداری روغن را دارد، به همین دلیل سیم بکسلهای کنفی پس از روغن کاری انعطاف بیشتری پیدا میکنند و تا مدت زیادی نرم میمانند. به همین دلیل است که در ساخت آسانسورهای معمولی ترجیح داده میشود از سیم هایی با مغزی الیاف استفاده شود.
مغزی با جنس فولاد
در ساخت سیم بکسل آسانسور با مغزی فولادی، رشتههای فولادی به دور یک رشته مرکزی یا چند رشته به هم بافته شده پیچیده میشوند. به دلیل مقاومت زیاد و تحمل وزن بالایی که این نوع سیمها دارند، در ساخت آسانسورهای فوق سریع یا آسانسور حمل بار سنگین، از سیم بکسل با مغزی فولاد استفاده میشود.
۴– تفاوت در سایز
سایز سیم بکسل ها بر اساس قطر آن ها سنجیده میشود اما نکته حائز اهمیت در این اندازهگیری مدنظر قرار دادن فاصله دو رشته مخالف هم است. سیم بکسلها معمولا در سایزهای ۱۰، ۱۱، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۹، ۲۲ میلیمتر موجود هستند.
۵– تفاوت از نظر جهت تابیده شدن مفتول
یکی دیگر از تفاوتهای سیم بکسل ها، تفاوت آنها از این لحاظ است که جهت تابیده شدن مفتول در رشتهها و رشتهها در سیم بکسل هم جهت باشد یا برعکس باشد. بنابراین میتوان آنها را در دو دسته معمولی و منظم تقسیم کرد. و البته از نظر پیچیدهشدن رشته به سمت چپ یا راست هم به چپگرد و راستگرد تقسیم میشوند. یادآور شویم که معمولا سیم بکسل آسانسور از نوع معمولی و راستگرد است.
چند کابل برای نگهداری آسانسور لازم است ؟
حتما شما هم تا کنون این سوال برایتان پیش آمده است که هر آسانسور توسط چند سیم نگهداری میشود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت به اعتقاد بسیاری از متخصصان و کارشناسان وجود یک عدد سیم بکسل شماره ۱۰ برای نگهداری آسانسور کافی است. اما به طور معمول از ۴ سیم بکسل شماره ۱۰ برای نگهداری کابین استفاده میشود. در واقع در نظر گرفتن ۴ رشته سیم برای ایمنی بیشتر آسانسور است. لازم به ذکر است که وجود ریل آسانسور نیز به هدایت کابین در مسیر چاه کمک میکند. در واقع ریل و سیم بکسل مکمل هم هستند.
